به نقل از «ایران اکونومیست»

کشف تفاوت‌های سلولی در تکامل مغز بین انسان‌های مدرن و اولیه

تاریخ انتشار: ۱۱ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۶۴۸۲۰۱

گروهی از محققان موسسه ماکس پلانک آلمان با انجام مطالعه‌ای پی بردند تقسیم سلول‌های بنیادی در انسان‌های مدرن نسبت به نئاندرتال‌ها (گونه‌ای از انسان‌های اولیه) طی زمان بیشتری انجام و این امر موجب کاهش اشتباه در تقسیم سلولی و عملکرد بهتر مغز می‌شود.

به گزارش گروه علم و آموزش ایران اکونومیست از پایگاه اطلاع‌رسانی مدیکال نیوز، نئاندرتال‌ها بر اساس فرضیه‌های مختلف نزدیک‌ترین خویشاوند به انسان مدرن به شمار می‌آیند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بنابراین مقایسه‌ها با آنها به یافته‌های جالبی از این جهت منجر می‌شود که چرا انسان امروزی منحصر به فرد است، برای نمونه در مورد تکامل مغز.

پوسته مغز گسترده‌ترین بخش لایه بیرونی مغز در پستانداران، منحصر به فرد و برای انجام برخی توانایی‌های شناختی ضروری است. این لایه طی دوره تکامل انسان‌ها و در اجداد انسان‌های مدرن و نئاندرتال‌ها گسترش یافت و در نتیجه اندازه مغز نئاندرتال‌ها و انسان‌های مدرن یکسان است. 

 

 

با وجود این اطلاعات، تقریبا دانشی در مورد تفاوت‌های سلولی مغزهای انسان‌های مدرن به‌ویژه از جهت کارکرد و توسعه مغز وجود ندارد. محققان موسسه زیست‌شناسی مولکولی و ژنتیک ماکس پلانک در درسدن و موسسه تکامل مردم‌شناسی ماکس پلانک در لایپزیگ آلمان اکنون کشف کرده‌اند سلول‌های بنیادی عصبی (سلول‌هایی که نورون‌ها در توسعه‌ بخش نئوکورتکس مغز از آن ناشی می‌شوند)، زمان بیشتری برای تقسیم کوروموزوم‌ها در انسان‌های مدرن صرف می‌کنند تا انسان‌ها نئاندرتال‌. این امر باعث می‌شود اشتباهات کمتری به وقوع بپیوندد و می‌تواند منجر به روند بهتر برای تکامل مغز و کارکردهای آن شود. این مطالعه تفاوت‌های سلولی را در توسعه مغز بین انسان‌های مدرن و نئاندرتال‌ها نشان می‌دهد. 

بعد از اینکه اجداد انسان‌های مدرن از اجداد نئاندرتال‌ها و دنیسوواها (اجداد آسیایی‌شان) جدا شدند، حدود یکصد آمینو اسید (اجزای تشکیل‌دهنده پروتئین در سلول‌ها و بافت‌ها) در انسان مدرن تغییر و به همه نسل‌های انسان‌های مدرن سرایت کرد. اهمیت زیست‌شناختی این تغییرات پیشتر مطرح و شناخته شده است. اما شش آمینو اسید از این یکصد آمینو اسید در سه پروتئین نقش کلیدی در تقسیم کروموزوم‌ها دارند و اطلاعات ژنتیکی را با خود حمل می‌کنند. 

فیلیپ برمودزس محقق ارشد این مطالعه می‌گوید: پی بردیم که ۳ آمینو اسید انسان مدرن در دو پروتئین موجب متافاز (یک مرحله تقسیم سلولی) طولانی‌تر می‌شوند. مرحله متافاز مرحله‌ای است که کروموزوم‌ها برای تقسیم سلولی اماده می‌شوند و همین طولانی‌بودن آن موجب کاهش اشتباهات می‌شود.

 

 

این گروه از محققان ابتدا تغییرات مغزی را در موش‌ها جست وجو کردند. موش‌ها شبیه‌ترین به نئاندرتال‌ها در مورد جایگاه و نقش شش آمینو اسید هستند بنابراین تغییرات یادشده آنها را به الگویی برای تکامل مغز انسان تبدیل کرد. آنها سپس آمینو اسیدهای قدیمی را به اندام‌واره‌های مغز انسانی تزریق کردند؛ ساختارهای مینیاتوری که می‌تواند از سلول‌های بنیادی انسانی در کشت بافت‌های سلولی در آزمایشگاه رشد و جنبه‌های تکامل مغز انسانی را تکرار کند.

مورا برمودز در این مورد گفت: متافاز در این مورد کوتاه‌تر شده و ما فهمیدیم که اشتباهات بیشتری در تقسیم کروموزومی روی داد. همین امر نشان می دهد تغییرات سه آمینو اسید انسان مدرن موجب کاهش اشتباهات در تقسیم کروموزومی در انسان مدرن نسبت به نئاندرتال‌هاست. 

وی افزود: مطالعه نشان داد برخی جنبه های تکامل و کارکرد مغز انسان مدرن می‌تواند به اندازه مغز وابسته باشد؛ زیرا اندازه مغز نئاندرتال ها و انسان های مدرن یکسان است. یافته ها  همچنین حاکی از آن است که کارکرد مغز در نئاندرتال‌ها بیشتر تابعی از اشتباهات کروموزومی بوده است. 

  منبع: خبرگزاری ایرنا برچسب ها: شریان مغزی ، پژوهش ، آلمان

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: شریان مغزی پژوهش آلمان انسان های مدرن نئاندرتال ها تقسیم سلول آمینو اسید انسان مدرن تکامل مغز مغز انسان انسان ها سلول ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۶۴۸۲۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حجت الاسلام خسروپناه: علم حکمی؛ لازمه دستیابی به تمدن نوین اسلامی

به گزارش خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در مراسم تجلیل از استادان سرآمد آموزشی که عصر امروز (دوشنبه، ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۳) در دانشگاه علم و صنعت برگزار شد، ضمن تبریک هفته معلم خطاب به استادان اظهار کرد: ان‌شاءالله خداوند به شما توفیق دهد که شغل معلمی را شغل انبیاست با صحت و سلامت و تربیت دانشجویان ایمانی و دغدغه‌مند نسبت به سرمایه‌های ایرانی به محقق کنید.

وی با گرامیداشت یاد شهیدمطهری بیان کرد: شهید مطهری فیلسوف، فقیه و عالم دین بود و در کنار عالم دین بودن دارای غیرت دینی هم بود؛ چرا که بین غیرت دینی و عالم دین بودن تفاوت وجود دارد، البته باید از همسر ایشان مرحومه مغفوره خانم روحانی هم یاد کنیم؛ چرا که شهیدمطهری قطعا با پشتیبانی همسرشان توانستند جایگاه علمی را کسب کنند.

دبیر شوری عالی انقلاب فرهنگی افزود: همه شما استادان با اصطلاح مدرن، آشنایی دارید، اصطلاح مدرن وصف خیلی از موضوعات از قبیل فلسفه، علم، فناوری، صنعت، سبک زندگی و ... است. معروف است که می‌گویند دکارت پدر فلسفه مدرن است، یعنی قبل از دکارت فلسفه، فلسفه مدرن نبود یا می گویند نیوتون در نیمه دوم قرن هفدهم پدر علم مدرن است، یعنی قبل از وی علم بود، اما علم مدرن نبود. این سوال خیلی مهم است که می‌گویند علم مدرن چیست؟ و چه فرقی با علم غیر مدرن دارد؟ علمی در دوران قرون وسطی مطرح بود که در اصطلاح غربی‌ها علم با مبنای سنت مسیحی نام داشت که با ظهور گالیله در قرن هفدهم و نیوتون در نیمه دوم قرن هفدهم علم مدرن شکل گرفت.

استاد خسروپناه با طرح این سوال که علم مدرن چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟ ادامه داد: اصولا ما در تفکر اسلامی معتقد به علم، دانش، معرفت و فریضه دانستن علم هستیم و توصیه شده‌ایم که به دنبال علم برویم و فرموده‌اند که بر زن و مرد مسلمان علم فریضه هست. این علم که العلم السلطان یا فریضه است، چیست؟ آیا علم مدرن هست؟ با تعبیر فلسفه علم، چقدر با این پارادایم علم مدرن موافق هستیم؟ دانشگاه ها شکل گرفته و دروس دانشگاهی عمدتا علومی است که از غرب آمده است، اکنون فیزیک یک علم مدرن است و با فیزیکی که در طبیعات قدیم تدریس می‌شد، متفاوت است.

وی ادامه داد: در طبیعات قدیم عناصر ۴ گانه‌ای را قائل بودند که شامل خاک و آب و باد و آتش می‌شده است؛ اما در علم مدرن هم قوانین ترمودینامیک تغییر کرده و هم عناصر جدول مندلیف مرتب رو به توسعه است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: بنابراین پارادایم علمی تغییر کرده است، آیا با داشته هایی که داریم با علم در اندیشه اسلامی می توانیم علم مدرن را بپذیریم، معمولا این سوال را خیلی ها ساده جواب می دهند و می گویند هر علمی که نافع باشد، باید مورد استفاده قرار بگیرد حال علم مدرن باشد یا علم دوران سنت باشد، اگر نافع است باید بپذیریم. فیزیک و شیمی و زمین شناسی و علوم مهندسی و فناوری نافع هستند و استفاده می‌شوند که برخی از این علوم بهره نادرست می‌برند و آن را بد استفاده می‌کنند مثل چاقویی که یکی از آن استفاده درست می‌کند و دیگری استفاده غلط می‌کند.

استاد خسروپناه گفت: اسلام بر علم حکمی و مبتنی بر حکمت تأکید دارد که با علم سنت مسیح قرون وسطی متفاوت است. با علم مدرن هم متفاوت است،  البته وقتی می‌گویند تقابل طبیعتا نافی وجوه اشتراک نیست.

وی با طرح این پرسش که چه نسبتی بین علم حکمی با علم مدرن وجود دارد؟ اضافه کرد: عقل قطعا ابزار علم است، البته امروزه در علم مدرن مخصوصا در مهندسی، صنعت، فناوری و ... غیر از عقل از تخیل هم بهره می‌بریم و به همین علت است که بشر صاحب علم اکتسابی زایشی است و تولید علم می‌کند، اما حیوانات این کار را نمی‎کنند، آنها علم دارند، اما علم غریزی است و ما انسان‌ها علم عقلی داریم، قطعا پشتوانه علم عقل است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: اگر بخواهم تفاوتی در ساحت عقل بین علم مدرن و علم حکمی ذکر کنم این هست؛ عقلی که در دوره مدرن و دوره فلسفه مدرن مطرح است و در علم مدرن اثرگذاشته است 2 معنایی از عقل بود؛ دکارت وقتی از عقل سخن می گوید عقل نظری ریاضی را مدنظر قرار می‌دهد و می‌گوید اگر انسان ریاضی بداند عالم را نیز می‌شناسد. وقتی نوبت به عقل استدلالی کانت رسید، عقل دیگری را به میدان نشاند به نام عقل علمی. پس از کانت فیلسوفان دیگری مانند ماکس وبر که جامعه‌شناس و فیلسوف بود، عقل معاش یا برنامه‌ریز را مورد تاکید قرار داد.  

استاد خسروپناه گفت: در سیر علم مدرن که مبتنی بر فلسفه مدرن است، 3 عقل نظری و عقل عملی و عقل ابزاری مطرح است. اگر کسی بخواهد علم مدرن را بر اساس عقل مدرن تعریف کند باید بگوید علم مدرن دانش زاییده عقل نظری یا عقل عملی با عقل ابزاری است. اما آیا در حکمت عقل نظری را قبول داریم؟ اگر نهادهای اصلی قدرت ابن سینا، سهروردی تا خواجه نصیرالدین، علامه طباطبایی باشند عقل نظری و عقل عملی را قبول داشتند. ما شیعیان عقل نظری و عملی را قبول داریم. آیا در فرهنگ اسلامی واژه‌ای معادل عقلانیت برنامه‌ریز داریم یا خیر؟

وی بیان کرد: منشا حکمت را «خرد ناب» می‌دانیم که اگر جامع شود معنای لب می‌دهد. عقل جامعه و خرد ناب این است که عقل نظری، عملی و معاش را قبول داشته باشیم، اما این عقل مدرن است، در علم حکمی که مبتنی بر خردناب است، غیر از عقل نظری، عملی و معاش یک عقل چهارمی به نام عقل معاد است که اگر این ۴ عقل سمع و بصر، تخیل، تعقل و عقل ناب با هم جمع شوند عقل معاد یا لُب را شکل می‌دهند، پس فرق علم مدرن با علم حکمی در این نیست که یکی عقل را قبول داشته باشد و دیگری خیر، بلکه هر دو عقل نظری و عملی و معاش و برنامه ریزی را قبول دارند، ولی علم حکمی عقل معاش و معاد را هم قبول دارد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اضافه کرد: برخی نظریه های علوم اجتماعی مانند عقلانیت ارتباطی که هابرماس مطرح می کند عقل نظری را قبول ندارد، پست مدرن ها عقل نظری و عملی را قبول ندارند و جزء علم مدرن به شمار می‎آیند، البته نمی‌خواهم بگویم کسی که جزء پست مدرن است علم نظری و عملی را قبول ندارد، اما هستند کسانی که در علم مدرن عقل نظری و عملی را قبول ندارند، امروزه روانشناسی و جامعه شناسی پست مدرن داریم، پس وقتی علم حکمی خواهیم داشت که عقل نظری  و عملی و معاش و معاد با هم جمع شوند که حکمت را تشکیل می دهد و به علمی که از حکمت سرچشمه بگیرد علم حکمی نام دارد.

استاد خسروپناه افزود: آیا در برنامه آموزشی و درسی و شورای گسترش و تعیین رشته ها و سرفصل‌ها و تدوین کتب درسی این تمایز فلسفی اثر می گذارد یا خیر؟ استادان و نخبگان باید برای این پرسش پاسخ بیابند.

وی تاکید کرد: عالمان ما از ابن سینا تا رازی، شیخ بهایی و میرداماد و ... علم حکمی را دنبال می‌کردند، اگر بخواهیم به تمدن نوین اسلامی برسیم، محتاج علم حکمی هستیم. حال باید دنبال آن باشیم که چگونه علم حکمی را با عقل معاد پیوند دهیم، شما استادان حکمت بنیان ان‌شاءالله با کنش و خرد و فضیلت و اخلاقی که دارید می توانید این علم را به ثمر برسانید، ولی مهم است که در برنامه های درسی به آن توجه کنیم و امیدواریم خداوند عمری به ما عطا کند تا علم حکمی را در سراسر دنیا نشر دهیم.

انتهای پیام/

نادیا عابد